De vraag stelt zich vaak of een gespecialiseerde aannemer zijn aansprakelijkheid voor verborgen gebreken van het door hem/haar opgeleverde werk kan beperken of uitsluiten via een beding in de algemene voorwaarden.
In een recente rechtszaak, heeft de rechtbank aanvaard dat de klant zich kon beroepen op zijn/haar algemene voorwaarden waardoor de klant een aanzienlijke schadeclaim kon ontlopen.
De Rechtbank oordeelde dat dergelijke contractuele bedingen principieel geoorloofd zijn, behalve in 3 uitzonderingsgevallen:
1. als ze door bijzondere wettelijke bepalingen zijn verboden of aan andere beperkingen zijn onderworpen;
2. als ze de schuldenaar vrijstellen voor zijn persoonlijke opzettelijke fout;
3. als ze iedere zin of betekenis ontnemen aan de door partijen beoogde contractuele verbintenissen.
Door het inlassen van duidelijke bedingen kunnen geschillen op deze manier in de kiem gesmoord worden en dure rechtszaken en expertiseverrichtingen worden vermeden.
Het belang van goede algemene voorwaarden kan alsdan niet overschat worden.
In kwestieuze zaak had de bouwheer de hoofdaannemer voor de Rechtbank van Koophandel gedaagd tot herstel van coatingwerkzaamheden. De coatingwerkzaamheden werden door een onderaannemer uitgevoerd. Drie jaar na de uitvoering deed er zich roestvorming voor aan de gecoate delen. De hoofdaannemer ging daarom op haar beurt over tot dagvaarding in vrijwaring van de onderaannemer.
Er werd een gerechtelijke expertise bevolen die de onderaannemer technische aansprakelijk stelde voor de schade. De hoofdaannemer ging op eigen initiatief over tot een volledig herstel in natura, doch vorderde deze toch aanzienlijke kosten terug van de onderaannemer. De onderaannemer verwees evenwel met succes naar haar algemene voorwaarden waarin een degressieve waarborg werd voorzien, m.n. werd bedongen dat de vrijwaringsplicht elk jaar afnam en nooit meer kan zijn dan het oorspronkelijk gefactureerd bedrag.
De Rechter volgde de stelling van de onderaannemer m.n. dat enkel een beperkte vergoeding conform de algemene voorwaarden diende betaald te worden. De schadeclaim van de hoofdaannemer werd afgewezen. Dit vonnis werd op 18.04.2018 door het Hof van Beroep te Antwerpen bevestigd. Het Hof oordeelt dat de exoneratie-clausule waarop de onderaannemer zich beroept rechtsgeldig is en geenszins in strijd met de openbare orde nu nergens uit blijkt dat door de gebrekkig uitgevoerde werken (coatingwerkzaamheden) de stabiliteit van het gecoate goed (of een onderdeel ervan) in gevaar wordt gebracht.
Het Hof stelt verder nog dat de fout van de onderaannemer alsdan geenszins onder het toepassingsgebied van de artikelen 1792 en 2270 Burgerlijk Wetboek (tienjarige aansprakelijkheid voor ernstige gebreken in de bouw) valt en de schadevergoeding alsdan kan ingeperkt worden.
Bij het opstellen van de algemene voorwaarden is het van belang ervoor te zorgen dat voldoende aandacht wordt besteed aan volgende punten:
Betalingstermijn
Schadebeding en interesten bij wanbetaling
De bevoegde rechtbank
Eigendomsvoorbehoud en risico-overgang
Toepasbaarheid van de eigen algemene voorwaarden